Architectuur Almere

Bouwen aan de toekomst zonder rekening te hoeven houden met het verleden. Voor stedenbouwkundigen is dit een grote uitdaging.

Skyline van Almere

In Almere Stad verrijst in zeer rap tempo een indrukwekkende stedelijke skyline. De stad groeit in zo’n snel tempo dat het halverwege 2005 de zevende stad van Nederland is. En de stad wordt nog veel groter. Daarbij hoort ook een aantrekkelijk, levendig en volwaardig centrum. In de platte polder is bij een grote waterplas het maaiveld verhoogd. Hier zijn al verschillende markante gebouwen te zien. Bij het station staan al de eerste opvallende gebouwen van het nieuwe zakencentrum.

Levendig centrum

Het stadsbestuur heeft duidelijke wensen en eisen voor het nieuwe stadscentrum. Het centrum moet aantrekkelijker worden, de economie versterken, de bevolkingssamenstelling moet evenwichtiger worden, en het moet een aantrekkelijke woonstad worden. Belangrijk is ook dat het centrum goed bereikbaar is voor auto’s.
Bureau O.M.A. (Office for Metropolitan Architecture) van Rem Koolhaas ontwikkelde het idee van het gebogen maaiveld en kreeg de opdracht voor het Masterplan. In de Benedenwereld zijn wegen en parkeerplaatsen, de Bovenwereld met woningen, winkels en uitgaansgelegenheden is autovrij.
De stapeling van functies staat centraal in het Masterplan. Mensen moeten in het centrum kunnen werken, onderwijs volgen, wonen, recreëren, uitgaan en winkelen. Er dient voldoende parkeergelegenheid te zijn bij de diverse winkel- en uitgaansvoorzieningen. Het plan van O.M.A. voorziet hierin.
Het Masterplan omvat ook het nieuwe zakencentrum ten noorden van het station. Tevens is het bestaande centrum doorgetrokken naar het nieuwe centrum.

Nieuw zakencentrum bij station

Bij station Almere Stad verrijst het nieuwe zakencentrum. Parallel aan het spoor en pal voor de hoofdentree van het station komt een coulissenwand met het centrale zakencentrum op het huidige parkeerplein. Het stedenbouwkundig ontwerp voor de WTC Locatie is van Pi de Bruijn, de architecten Cie. De bedrijventorens zullen120 meter hoog worden. Gepland is in totaal 130.000 meter bruto kantoorvloeroppervlak. Hier zouden dagelijks circa 7000 mensen kunnen werken. Aan de zijkant van de toekomstige coulissenwand zijn al een aantal nieuwe bedrijfspanden in gebruik.

Verhoogd Maaiveld

Aan de waterplas het Weerwater in het centrum van Almere Stad heeft een verwaarloosde wijk plaatsgemaakt voor opvallende architectuur. Het verhoogde maaiveld bestaat uit een Bovenwereld en een Benedenwereld.

Bovenwereld

De Bovenwereld van de kunstmatige heuvel biedt onderdak aan spraakmakende architectuur. Hier staan grote uitgaansgebouwen, zoals een popmuziekhal, megabioscoop, restaurants, maar ook veel woonruimte, een hotel en winkels. Een flink aantal markante gebouwen is al gereed. Het project is echter nog lang niet gereed. In de nabije toekomst verrijzen hier nog andere bijzondere gebouwen, waaronder het glazen theater dat zal lijken te drijven in het Weerwater.
Het hoogste punt van het verhoogde maaiveld ligt boven de Hospitaalweg en is zo’n 6,5 m hoog. Hierop staat de Citadel, net als in de Middeleeuwen op het hoogste punt van de stad. Het verhoogde maaiveld loopt heel langzaam op of af: per meter is het hoogteverschil slechts een luciferdoosje.
Overal in het nieuwe en oude stadscentrum bestaat de straat uit graniet, een natuursteen uit China. Hierdoor krijgt het centrum een zelfde uitstraling.

Benedenwereld

Beneden rijden de bussen, auto’s en fietsers. Hier zijn ook bijna 2500 parkeerplaatsen voor bezoekers. De woontorens hebben hun eigen ondergrondse parkeergarage. Via talloze trappen kunnen bezoekers naar de Bovenwereld. Er is een roltrap, kooitrap, gebogen trap en een golvende trap, maar ook bijvoorbeeld een simpele trap die fungeert als bank. Enkele winkels in de Bovenwereld hebben in de Benedenwereld hun ingang zodat de boodschappen direct in de auto kunnen worden geladen. Een grote vide laat de zon toe in de Benedenwereld. Hier komen openbare binnentuinen.

Opmerkelijk

In de parkeergarage, een ontwerp van bureau O. M.A., in de Benedenwereld zijn de contouren te zien van de markante gebouwen in de Bovenwereld. Hier herkent u bijvoorbeeld de Mediamarkt aan de gekleurde tegels, het atrium in de Utopolis, en de scheve poten onder het hotel.

Verbinding oude en nieuwe centrum

Het centrum van Almere heeft een orthogonaal (rechthoekig) grid. Haaks op elkaar staande rechte straten vormen keurige vierkante vlakken net zoals het stratenplan van Barcelona.
Typerend aan Almere zijn de gescheiden wegen voor verschillend soort verkeer. De busbanen, autowegen en fiets- en wandelwegen volgen elk hun eigen route. De overgangen bij kruisingen zijn niet gelijkvloers. Fietsers kunnen in principe overal komen, auto’s niet.
In het Masterplan voor het nieuwe stadscentrum wordt zoveel mogelijk aangesloten bij het bestaande grid. Om het oude en het nieuwe centrum aan elkaar te koppelen, moest het grid wel worden verstoord. Er is namelijk een diagonale weg toegevoegd zodat er een looproute ontstaat van het oude naar het nieuwe centrum.