Vraag een toerist naar zijn bestemming in Egypte en het antwoord luidt: Caïro, Luxor, de Nijl en/of de badplaatsen langs de Rode Zee. Tussen deze bestemmingen in worden toeristen onder militair konvooi onder hoge snelheid vervoerd. De angst voor fundamentalistische aanslagen is altijd aanwezig. De overblijfselen van de oudste cultuur ter wereld en het Egypte van de zon en het duiken leer je makkelijk kennen. De hedendaagse dorpen blijven verborgen voor de toerist.
Foto: Sarah Vermoolen
Nijltoerisme
Langs de boulevard in Luxor (Thebe) liggen vele tientallen cruiseschepen in de Nijl. De luxe hotelboten zijn gemiddeld drie tot vier etages hoog en zijn vaak uitgerust met een zwembad. Ook wij kozen voor een volledig verzorgde reis over de tot de verbeelding sprekende rivier. Gelukkig hebben we een kleine groep, slechts twee stellen. De andere groepen aan boord zijn beduidend groter. Teresa en Jan-Willem boekten deze reis, omdat ze een keer iets anders wilden dan een strandvakantie: ‘In een korte tijd willen we veel zien, maar ook komen we voor de rust. Het is alleen wel jammer dat het strand en Caïro er niet bij zitten. Een georganiseerde reis is op zich niets voor ons, maar we vinden het wel grappig om een keer zoiets mee te maken.’ Wij hebben de cruise geboekt, omdat ik zes maanden zwanger ben van een tweeling. Een Nijlcruise lijkt de ideale manier om de obelisken, tempels, hiërogliefen en koningsgraven op een relaxte manier in het echt te zien. Zonder risico te lopen op ziektes.
Leven na de dood
Vanaf de 18e eeuw v.Chr. speelt Luxor een belangrijke rol, met name tijdens de meest indrukwekkende bloeiperiode van het Nieuwe Rijk. Centraal stond het geloof in het eeuwige leven na de dood. De achterblijvers gaven schatten en huisraad mee zodat de farao in het hiernamaals een goede start kon maken. Op papyrusrollen en op de wanden van het graf werden magische teksten aangebracht die de farao moest helpen bij de gevaarlijke tocht door de onderwereld. Daarna kwam hij pas in het hiernamaals.
In het Oude en Middenrijk werden de farao’s begraven in goed zichtbare piramides. De schatten trokken vele plunderaars aan. In Luxor werden de overleden farao’s daarom begraven op geheime plaatsen in de vallei der koningen. Tot dusver zijn er 62 graven ontdekt in deze vallei, slechts één was niet leeggeroofd. Dit graf van Toetanchamon is daardoor wereldberoemd.
Uitgetempeld
Op één ochtend bezoeken we in de hitte en in de stroom van vele honderden toeristen de valleien der koningen en koninginnen, de twee kolossen van Memnon en de tempel van Hatsjepsoet. De middag ervoor hebben we de tempels in Luxor en Karnak al een kort en krachtig bezoek gebracht. De rest van de week ligt het tempo een stuk lager. Lekker varen over de Nijl waarbij je prachtig uitzicht hebt over de smalle, groene stroken aan weerszijden. Op veel plaatsen is goed te zien hoe weinig vruchtbare grond er is, want op de kale rotsen groeit helemaal niets. Hier begint al de woestijn. Bij Edfu, Kom Ombo en Aswan bezoeken we Griekse tempels gebouwd volgens de oude Egyptische traditie. In Aswan staat het UNESCO-monument Philea, de Aswandam, de grootste (onafgemaakte) obelisk en de botanische tuinen op het programma. De prachtige hiërogliefen zijn iedere keer weer indrukwekkend, evenals de imposante tempels en obelisken. De ingenieuze bouwwijze is een terugkerend onderwerp waar we niet over uitgepraat raken. Terug in Luxor hebben we er nog geen genoeg van. De laatste dag reizen we met een privébusje onder militair konvooi af naar Dendera, gelegen aan de rand van de woestijn. Deze tempel wordt veel minder aangedaan, zodat we eindelijk eens goed kunnen rondkijken. Onze medereizigers echter kunnen geen tempel of monument meer zien. Jan-Willem: ‘De tempels waren mooi Het varen vond ik nog het mooiste, vooral het uitzicht op de oevers.. Teresa is vooral te spreken over de afwisseling tussen cultuur en boottocht.
De aanslag
Bij de tempel van Hatsjepsoet vond in 1997 de aanslag plaats waarbij 52 toeristen gedood werden door fundamentalisten. De invloed op het toerisme is nog steeds goed merkbaar. Overal zijn metaaldetectoren en houden militairen in uitkijkposten de wacht. Op de Nijl ben je veilig. De wegen buiten de toeristencentra zijn alleen toegankelijk wanneer je onder begeleiding van een militair konvooi en gillende sirenes met vele toeristenbussen tegelijkertijd door de dorpen scheurt. Iedereen moet wijken voor het konvooi. De dorpen blijven hierdoor een mysterie. Maar we kunnen ons ook goed voorstellen dat de gemiddelde bewoner hier niet bepaald zit te wachten op onze komst.
